Konflikt jest motorem każdej historii. Scenariusz jest tak naprawdę opowieścią o zmaganiach bohatera z antagonizmami: zewnętrznymi i wewnętrznymi. Wszystko sprowadza się do walki o władzę: nad innymi, otoczeniem, samym sobą lub własnym życiem. Przyjrzyjmy się naturze konfliktu, jego formom w planie filmu i wpływie na historię.

Cały świat, również ten w wymiarze astronomicznym, opiera się o walkę. Walczą gatunki, by przetrwać, zmagają się ze sobą formy ożywione i materialne: meteory bombardują planety, gwiazdy eksplodują. Kwintesencją każdego zdarzenia, opowieści jest:

Konflikt

Najprostszą jego formą jest przemoc fizyczna. Rozpowszechniona jest przez to w świecie filmu, również serialach. Walka, bijatyka, czy wojna są atrakcyjne w wymiarze wizualnym – wzbudzają emocje widza, przyspieszają tempo akcji. Trzeba jednak pamiętać, że brutalność w produkcji powinna być narzędziem w budowaniu historii, a nie celem opowieści.

Filmy opowiadające o sielance mogą być co najwyżej realizacjami dokumentalnymi. Nawet tego typu materiał powinien zawierać pewne zwroty prezentacji, by utrzymać rytmikę i skupić uwagę widza przez cały czas trwania programu.

Pierwszym krokiem w dobrym skonstruowaniu konfliktu w scenariuszu jest poznanie, jaka jest jego:

Zasada działania i dynamika

Jak już wspomnieliśmy, antagonizmy budzi walka o władzę. Zawiera ona trzy podstawowe elementy:

- cel

- przeszkodę

- niechęć lub niemożność osiągnięcia kompromisu.

Konsensus zamyka historię. Jeżeli protagonista i antagonista zawrą porozumienie, to film nie ma możliwości rozwijania historii – dobiega końca. Chyba, że scenariusz jest tak zbudowany, by kompromis otwierał pole waśni na nowej płaszczyźnie. Wtedy nie jest on elementem opowieści i biegu nowych zdarzeń, tylko inicjuje problemy, będące motorem fabuły.

Zasadę trzech elementów można przedstawić na poniższym przykładzie:

- cel: bohaterka chce wyjechać do innego miasta

- przeszkoda: ma chorą matkę, która sprzeciwia się planom córki

- dlaczego kompromis nie wchodzi w grę: matka szantażuje córkę przepisaniem spadku na publiczną instytucję w przypadku jej wyjazdu, a córka ma w nowym mieście lukratywną propozycję pracy i jednocześnie chce otrzymać spadek.

Pojawia się spór i walka córki o kontrolę nad swoim życiem oraz matki – o zatrzymanie córki przy sobie. Trzeci element – niemożność pojednania, otwiera pole do zbudowania fabuły.

Kolejną istotną umiejętnością scenarzysty staje się:

Synchronizacja konfliktu i władzy

Wyzwaniem i potrzebą jest stworzenie postaci i okoliczności, które będą zawierać lub zasugerują antagonizm. Następnym krokiem jest zbudowanie sekwencji konfliktów i ich usystematyzowanie – budowanie napięcia. To narastanie natężenia waśni jest kluczem
do dobrego scenariusza i udanej produkcji filmowej.

Etapy i sama rywalizacja między protagonistą i antagonistą mogą przybierać różną formę.

Rodzaje konfliktu

Bohater kontra inna postać

Osoby walczą o to samo uznając, że cel jest do osiągnięcia tylko przez jedną stronę – każda myśli o sobie. Pozytywna postać powinna wygrać, bo takie jest oczekiwanie widzów. Ale nie zawsze tak konstruowany jest scenariusz. Zakończenie może być pomyślane jako niedopowiedziane otwarcie kolejnej historii w przyszłości.

Bohater kontra zbiorowość

Bohater rzuca wyzwanie społeczeństwu lub instytucji. Przeciwieństwo pomiędzy jego oczekiwaniami a obowiązującymi normami czyni motor historii. Przykładem może być „Obywatel Milk” Gusa Van Santa. Dramat biograficzny opowiada o walce działacza społecznego
i polityka Harveya Milka o równouprawnienie homoseksualistów. Jednostka przeciwstawia się postawie społecznej.

Bohater kontra przyroda

Protagonista uwikłany jest w walkę z otoczeniem. Może nim być naukowiec zmagający się z epidemią, ale bohaterem może być też zbiorowość, np. ludzkość walcząca o przetrwanie w obliczu nadciągającej zagłady: uderzenia meteoru w planetę.

Bohater kontra los

Ten typ dramatu najlepiej rozwinęli starożytni Grecy. Ale nie tylko. Dobrym przykładem jest również „Makbet” Williama Shakespeare’a. Królobójca wikła się w historię bez wyjścia zapętlając w kolejne zbrodnie wynikające z pierwszego przestępstwa.

Bohater kontra on sam

W tym przypadku protagonista zmaga się z własnymi słabościami. Na przykład: alkoholizm staje się bolączką, która buduje sprzeczności – wewnętrzne, ale też z otoczeniem.

Dobrą metodą budowania konfliktu jest:

Pułapka

Czasem zdarza się, że występuje ona w samym tytule produkcji. Opresja potęguje napięcie i uświadamia bohaterowi jego tragiczne położenie. Zasadzką może być bezludna wyspa, statek lub budynek. Stanowią one zarówno tło jak i mają walory antagonizujące historię bohatera.

W realnym życiu konflikt zniewala i nie jest pożądany - chyba, że ktoś upatruje w nim narzędzie do osiągnięcia celu. Jednak każde zdarzenie, również pozytywne, jak rozgrywki sportowe, budzi emocję dzięki rywalizacji, czyli zmaganiom przeciwników. Dobra historia powinna budować wciągającą sekwencję niesnasek opartych o sprzeczność interesów.