Naszym celem jest dostarczanie narzędzi pozwalających sprawnie zarządzać pracą twórczą. Jednym ze sposobów prezentacji jej efektów są serwisy VoD, czyli Video on Demand (usługa na żądanie). Przyjrzyjmy się, jak wyglądał krajowy rynek w tym segmencie
w 2020 roku.

W 2018 roku została uchwalona nowelizacja unijnej dyrektywy o audiowizualnych usługach medialnych (DAUM) z 2010 r. Głównym jej celem jest stworzenie i zapewnienie właściwego funkcjonowania jednolitego europejskiego rynku audiowizualnych usług medialnych. Prawo ma przyczynić się do promowania różnorodności kulturowej, zapewnienia odpowiedniego poziomu ochrony konsumentów
i zagwarantowania pluralizmu mediów. Uwzględnia ono zmianę krajobrazu medialnego, w którym w znaczący sposób wzrósł udział treści udostępnianych online.

Spójrzmy, jak prezentuje się w naszym kraju:

Popularność VoD

Liczba użytkowników

W ciągu ostatnich 5 lat branża tego typu usług odnotowała podwojenie korzystających: z 4,86 mln do 10,12 mln w modelach subskrypcyjnym i transakcyjnym. Na początku 2019 roku z serwisów VoD korzystało 72% gospodarstw domowych z dostępem do Internetu.

Częstotliwość korzystania

Badania wykonane pod koniec 2020 roku ujawniają, że codziennie do katalogów VoD sięga 29% gospodarstw domowych. Kilka razy w tygodniu robi to 30% gospodarstw. Zbliżony odsetek – ok. 8% internautów korzysta z treści audiowizualnych online zarówno kilka razy dziennie jak i rzadziej niż raz w miesiącu.

Czas oglądania

Największy odsetek, ponad 51% widzów na treści VoD poświęca między 2 a 3 godziny dziennie. Blisko 30 % przeznacza ok. 1 godziny. Co ciekawe, ale też już niepokojące, jedna osoba na sto spędza aż połowę doby oglądając materiały audiowizualne w Internecie.

Pora korzystania

70% widzów internetowych przeznacza czas na VoD w tzw. paśmie prime time, czyli w godzinach między 18:00 a 23:00. Pokazuje to powolne zmierzanie do wymienności obu modeli rozrywki i informacji: telewizyjnego i internetowego.

Przyczyny wyboru VoD

Najczęstszym powodem korzystania z usług streamingowych w Internecie, blisko w 35% jest brak alternatywnej, interesującej oferty ze strony kanałów telewizyjnych. Na drugim miejscu (blisko 34%) jest możliwość dowolnego wstrzymywania i wznawiania odtwarzania.
Około 30% użytkowników wskazuje również na: dowolną porę korzystania z programu, który w telewizji ma przypisaną konkretną godzinę emisji, dostęp do wszystkich odcinków danej serii, czy szybszy wgląd w nowe treści – zanim zostaną upublicznione na szklanym ekranie.

Najchętniej oglądane

Największy odsetek użytkowników (ponad 60%) skupia się na filmach zagranicznych, następnie (blisko 52%) - zagranicznych serialach. Kolejne są filmy polskie (ponad 49%) i polskie seriale (blisko 45%). Najmniejszym zainteresowaniem cieszy się w Internecie publicystyka. Przyciąga tylko 17% widzów.

Powyższe dane są kluczowe dla drugiej strony, którą są:

Dostawcy usług VoD

Można ich podzielić na:

Grupy ze względu na podstawową działalność

Treści na żądanie pierwotnie dostarczane były jako dodatkowa oferta telewizji kablowej. Dekoder otrzymał funkcję nagrywania i odtwarzania programów w dowolnym czasie. Kolejnym krokiem była usługa typu PPV: pay-per-view, czyli płatny odbiór wybranych treści. Dotyczyła przede wszystkim dużych wydarzeń sportowych.

W sieci płatne treści oferowały początkowo sklepy internetowe i aplikacje. Następnie grono to poszerzyli operatorzy telekomunikacyjni. Obecnie w Polsce usługi VoD oferują:

- nadawcy telewizyjni

- operatorzy telekomunikacyjni sieciowi

- operatorzy wirtualni

- satelitarne platformy cyfrowe

- sieci kablowe

- producenci filmowi

- dystrybutorzy

- serwisy subskrypcyjne

- wyszukiwarki internetowe

- producenci sprzętu elektronicznego.

Szeroki wachlarz usługodawców wiąże się z różnym sposobem udostępniania oferty.

Technologie odbioru

Dzielą się na: rozsiewcze, przewodowe i bezprzewodowe. Do pierwszych zaliczają się platformy satelitarne i cyfrowa telewizja naziemna. Drugi typ obejmuje: telewizje kablowe i Internet, a trzeci, to szerokopasmowy Internet bezprzewodowy.

Oprócz wachlarza rozwiązań technicznych usługi VoD proponują różne…

Modele finansowe

Serwisy publiczne, jak Filmoteka Narodowa oferują FVoD – Free Video on Demand, czyli wolny dostęp bez reklam. Drugim typem jest: AVoD – Advertising Video on Demand, czyli wolny dostęp z reklamami. Kolejny model, to SVoD – Subscription Video on Demand – dostęp po wykupieniu abonamentu. Ostatnim jest TVoD – Transaction Video od Demand, czyli dostęp po wykupieniu wybranego filmu lub sezonu serialu.

W Polsce najpopularniejszy jest abonament miesięczny, czyli SVoD, na który decyduje się ponad 57% gospodarstw domowych. Obejmuje on pełną usługę pozbawioną reklam, z dostępem do wszystkich treści. Na drugim miejscu (blisko 33%) są jednorazowe opłaty za każdy dostęp do treści. Jednocześnie przytłaczająca większość gospodarstw – ponad 91% - korzysta z wyłącznie darmowych lub hybrydy płatnych i darmowych serwisów VoD.

Tak prezentuje się w skrócie polski rynek usług z treściami audiowizualnymi na żądanie. Należy zwrócić uwagę, że pandemia wzmogła zainteresowanie tego typu rozrywką, ale też pracą (dostęp do szkoleń online i innego typu treści fachowych). Ostatni rok przyniósł 20% wzrost ruchu w serwisach streamingowych.

Ponieważ oferujemy usługi wsparcia pracy dla producentów audiowizualnych, w kolejnych odcinkach serii będziemy przekazywać informacje dotyczące krajowego i europejskiego rynku VoD.

*

Dane pochodzą z opracowania Departamentu Strategii Biura KRRiT „Europejski i krajowy rynek audiowizualnych usług na żądanie (VoD). Modele biznesu i przychodów” z maja 2021 roku.