Mikrofon jest podstawowym narzędziem pracy twórców audiowizualnych. W dzisiejszym odcinku przedstawiamy najważniejsze jego parametry.

Cechą charakterystyczną dźwięku jest częstotliwość. Określa ona liczbę cykli zjawiska okresowego występujących w jednostce czasu. Mierzona jest w hercach (Hz). Istotnym parametrem mikrofonu w tej kwestii jest:

Pasmo przenoszenia

Jest nim zakres, w jakim mikrofon zbiera dźwięk. Człowiek słyszy w przedziale od 20 Hz do 20 kHz. Zazwyczaj powyżej 15 kHz pojawiają się ograniczenia. Mowa mieści się między 80 a 300 Hz, a np. partie wokalne w operze: od 50 Hz do 5 kHz. Zatem mikrofon z pasmem przenoszenia w zakresie od 40 Hz do 16 kHz będzie wystarczający do zastosowania w różnych sytuacjach nagraniowych.

Trzeba pamiętać, że szersza rozpiętość da więcej możliwości do obróbki dźwięku w post produkcji. Drugą istotną cechą fal dźwiękowych jest ich głośność wyrażana w decybelach (dB). Podstawową jednostką jest bel, ale postanowiono używać miary 10 razy mniejszej.
Z tym parametrem związana jest:

Czułość mikrofonu

Jest zdolnością urządzenia do przetwarzania ciśnienia akustycznego (na wejściu) na napięcie elektryczne (na wyjściu). Im cichszy dźwięk, tym czułość mikrofonu powinna być wyższa. Wyraża się ją w -dB. Przyjmuje ona wartość ujemną ze względu na przekształcanie ze skali liniowej na logarytmiczną. Im bliżej zera, tym czułość wyższa. Np. mikrofon o parametrze -35 dB będzie bardziej czuły od tego o czułości -50 dB. Ten o wyższej czułości będzie wymagał mniejszego wzmocnienia.

Zgodnie z normami, parametr ten mierzy się również w miliwoltach (mV) generowanych na każdy paskal (Pa) ciśnienia dla częstotliwości 1 kHz. Drugą jednostką jest zatem V/Pa. Producenci podają różne miary, dlatego warto przeliczać je na ustaloną jednostkę,
np. korzystając z internetowych kalkulatorów.

Po określeniu zakresu i czułości warto spojrzeć na kolejną cechę sprzętu, związaną najogólniej mówiąc z oporem elektrycznym. Jest nią:

Impedancja

Związana jest m.in. z długością kabla. Im jest niższa, tym dłuższy kabel można zastosować. Parametr określa też potrzebną moc wzmacniacza do uzyskania dobrej jakości dźwięku. Jednostką jest Ohm (Ω). Minimalna wartość impedancji obciążenia odnosi się do preferowanej impedancji przedwzmacniacza, do którego zostanie podpięty mikrofon. Przyjmuje się, że wartość dla przedwzmacniacza powinna być ok. 10 razy większa od wartości wyjściowej mikrofonu.

Niska impedancja wynosi do 600 Ω. Średnia od 600 do 10 kΩ, a wysoka: powyżej 10 kΩ. Użytkowo przekłada się na jakość dźwięku. Mikrofon o wysokiej impedancji i długim kablu przyczyni się do utraty wysokich tonów oraz wyłapie zakłócenia i…

Szumy

W tym przypadku ważne są dwie kwestie: poziom szumów własnych i SNR – stosunek szumów do sygnału. Pierwsza wiąże się z klasą dźwięku. Opisuje, ile szumów sprzęt doda do nagrania. Im niższa, tym lepsza jego jakość. Druga opisuje ilość sygnału w porównaniu
do szumów własnych. Pożądana jest jak najwyższa wartość.

Wcześniej mowa była o głośności. Z nią wiąże się kolejny parametr:

SPL - maksymalny poziom ciśnienia akustycznego

Określa, jak głośny dźwięk mikrofon może zarejestrować bez zniekształceń. Granicą bólu dla człowieka jest 130 dB. Większość mikrofonów zbiera głośność do 120 dB, a nawet 150. Zatem każdy będzie właściwy w tym zakresie do wielorakiego użytku.

Ostatnim istotnym parametrem jest:

Zakres dynamiczny

Jest on przedziałem między minimalną i maksymalną wartością ciśnienia akustycznego przenoszonego przez mikrofon.

Na koniec warto jeszcze spojrzeć na typy urządzeń i ich charakterystykę.

Mikrofon o przetworniku dynamicznym

Używane są głównie przez reporterów. Ich zalety, to:

- brak zasilania zewnętrznego

- wytrzymałość

- nagrywanie głośnego dźwięku

- przy bezprzewodowych bateria służy jedynie do transmisji sygnału, co pozwala na długi czas użytkowania.

Minusem jest obiegowo zauważona nienaturalność nagranego dźwięku wobec tego, który słyszy ludzkie ucho.

Mikrofon o przetworniku pojemnościowym

Ten typ stosowany jest podczas produkcji filmów. Ich najważniejsze zalety, to:

- dobre nagrywanie cichych i średnich tonów

- niski poziom szumów własnych

- naturalne brzmienie nagrania.

Charakterystyka mikrofonów, to inaczej:

Polaryzacja

Określa skuteczność mikrofonu w zależności od położenia źródła dźwięku. Najpopularniejsze rodzaje, to:

- wielokierunkowy – zbiera dobrze dźwięk z każdej strony

- dwukierunkowy – dobrze nagrywa ze źródeł położonych z przodu i z tyłu, kosztem tych z boku

- jednokierunkowy – dobra jakość z przodu i gorsza po bokach

- kardioidalny – tylko z przodu

- superkardioidalny – z przodu i też z pozostałych kierunków, ale w znacznie mniejszym stopniu

- hiperkardioidalny – wyłapuje jeszcze więcej dźwięku za mikrofonem

- subkardioidalny – zbiera dźwięki z każdej strony, z przewagą dobrej jakości z przodu.

Mikrofon jest narzędziem pracy w wielu zawodach: od rozrywki (muzyka, film), przez naukę (badania, edukacja, konferencje, szkolenia),
po informację (telewizja, radio, Internet). Do każdego zadania będziemy dobierać sprzęt o innych parametrach, dlatego ich znajomość jest podstawowym kryterium warunkującym sukces w pracy.

Strada dostarcza swoim użytkownikom m.in. funkcję: marketplace dostawców. Dzięki niej można uzyskać bezpośredni dostęp do usług
i oferty specjalistycznego sprzętu. W kolejnym odcinku działu „Technika” opowiemy o jego ofercie na rynku i wyborze właściwego mikrofonu.