Fotografia analogowa powróciła tak samo, jak zapis dźwięku na płycie winylowej. Rozwój technik cyfrowych znacznie usprawnił pracę i rozszerzył pulę możliwości działań artystycznych, ale użycie sprzętów tradycyjnych przechodzi renesans zarówno ze względów sentymentalnych, ale też jako uzupełnienie repertuaru technik stosowanych w pracy twórczej.

Dla niewtajemniczonych fotografia analogowa może wydawać się dziedziną złożoną. Przedstawiamy najważniejsze zagadnienia z nią związane i potrzebne akcesoria.

Fotografia analogowa: magia ciemni

Korzystając z cyfrówek zapomnieliśmy już o wywoływaniu filmów. Żeby ich nie prześwietlić przed umieszczeniem w wywoływaczu, należy wykonać to zadanie w pomieszczeniu bez dostępu światła dziennego. W dawnych pracowniach fotograficznych służyły do tego ciemnie. Obecnie w większości mieszkań rolę takiego pomieszczenia może przejąć łazienka. W drzwiach z szybą należy jedynie na pewien czas umieścić czarną folię. Więcej pracy może wymagać zamaskowanie okna. Innym rozwiązaniem może być wtedy wykorzystanie fragmentu piwnicy lub garażu.

Obecnie z pomocą przychodzi koreks, czyli pojemnik do wywoływania zdjęć. Zaciemnienia wymaga jedynie chwila, w której będziemy nawijać kliszę na szpulę, którą następnie umieścimy we wspomnianym zbiorniczku. Całość zajmuje dosłownie kilka minut. Dalsze działania można już wykonywać w świetle dziennym.

A skoro mowa o wywoływaniu, to warto zwrócić uwagę na:

Akcesoria

Papier fotograficzny

Papier służy do tworzenia odbitek, czyli zdjęć – na wzór tych drukowanych z zapisu cyfrowego. Sto arkuszy w formacie A4, to wydatek rzędu 300 zł. Na rynku są dostępne o pełnym zakresie tonalnym, wysokim kontraście i do zastosowania zarówno przez profesjonalistów, jak i osoby rozpoczynające pracę z fotografią tradycyjną.

Klisza

Czarno-biały film, czyli klisza, o dużej rozpiętości czułości ISO, to wydatek kilkudziesięciu złotych. Istnieją tez oczywiście filmy kolorowe. Na rynku, w sklepach internetowych dostępne są działy poświęcone fotografii analogowej i dostęp do materiałów nie nastręcza żadnej trudności.

Wywoływacz, przerywacz i utrwalacz

Te środki chemiczne pozwalają wydobyć i utrwalić zdjęcie. Wywoływacz jest odczynnikiem chemicznym, który ujawnia obraz utajony, powodując przekształcenie halogenków srebra wchodzących w skład emulsji fotograficznej w metaliczne srebro.

Zbyt długi proces wywoływania spowoduje, że wszystkie halogenki srebra przekształcą się w srebro i obraz ulegnie zaczernieniu. Do przerwania tego procesu służy właśnie przerywacz.

Utrwalacz natomiast usuwa z emulsji filmu nadmiar halogenków. Ich pozostawienie spowodowałoby, że materiał nadal byłby światłoczuły i po kontakcie ze światłem obraz również uległby zaczernieniu.

Powyższe odczynniki dostępne są w cenach rzędu kilkudziesięciu złotych.

Warto zwrócić uwagę, że firmy oferują możliwość zakupu porcji potrzebnych do obróbki chemicznej jednej rolki filmu. Sprzyja to używaniu aparatu analogowego, ponieważ nie musimy gromadzić odczynników, ani ich marnować w przypadku przerwania pracy z tym typem fotografii

Wspomnieliśmy wyżej o papierze fotograficznym. Związana jest z nim kolejna kwestia, czyli:

Odbitki

Tak naprawdę, nie ma wymogu ich tworzenia. Po uzyskaniu kliszy z negatywami zdjęć możemy przejść z działań w świecie analogowym do rzeczywistości cyfrowej. Na rynku dostępne są skanery negatywów, które pozwalają zdygitalizować obraz. Wydatek na urządzenie pozwoli zaoszczędzić kosztów późniejszych zakupów papieru fotograficznego, który w zestawie akcesoriów jest najdroższym materiałem. Koszt urządzenia, to kilkaset zł.

W tematyce fotografii analogowej pojawia się pojęcie światłoczułości, ciemni, czyli istoty działań: reakcji materiału na światło. Za tym idzie kwestia stosowania specjalistycznego urządzenia, którym jest:

Światłomierz

Światłomierz jest fotometrem i służy do pomiaru natężenia światła. Umożliwia prawidłowe dobranie parametrów ekspozycji materiału światłoczułego. Aparaty sprzed lat mają często wbudowany światłomierz, co pozwala zaoszczędzić na wydatku. Jego cena oscyluje w granicach kilkuset zł, czyli jest już większym, ale jednocześnie jednorazowym i trwałym zakupem. Warto używać fotometru, ponieważ gwarantuje on dobieranie właściwych parametrów wykonania zdjęcia i pozwala na wydobycie maksymalnych walorów fotografii analogowej.

Drugim i najważniejszym w fotografii tradycyjnej sprzętem jest oczywiście sam:

Aparat fotograficzny

Analogowe są tańsze od cyfrowych. Ciekawostką są aparaty jednorazowe, które kosztują do 100 zł. Po wykonaniu zdjęć oddaje się je do pracowni, w której zostaną wykonane dla nas odbitki.

Sprzętowi tradycyjnemu do fotografii poświęcimy odrębny artykuł.

Przedstawiliśmy zarys złożoności fotografii tradycyjnej i związane z nią wydatki oraz wymagania. Jak widać, w erze cyfrowej swobodnie można powrócić do analogowych realiów, by dzięki nim wydobyć magię fotografii jako całego procesu fizyczno-chemicznego.